TRAGICZNA POSTAĆ ANTYCZNEGO KRÓLA (charakterystyka Edypa)

Edyp -  główny i tytułowy bohater tragedii Sofoklesa "Król Edyp". Syn Jokasty i Lajosa, który został

porzucony w górach przez rodziców, gdyż wyrocznia przepowiedziała im, że zabije on własnego ojca i ożeni się z matką.

Sofokles ukazał Edypa jako człowieka, nad którym wisi nieszczęście i który będzie musiał stanąć przed nieodgadnionymi prawami losu i zmierzyć się z ich siłą. Bohater miał wiele cech pozytywnych, jak i negatywnych. Niewątpliwie naczelną z nich była uczciwość. To ona nakazała mu rzucić się w wir walki o wolność i sprawiedliwość. Nią kierował się podczas śledztwa. Okazał się bardzo sprawiedliwym człowiekiem : "ja zaś przysięgam zgodnie z bogów wolą pomścić zmarłego. Niechaj sprawcy czynu - wielu lub jeden - nędzną śmiercią zginą! Klnę także siebie! Jeśli ze mną wiedzą w domu mym goszczą i za stołem siedzą, aby to samo mnie, co ich spotkało." Tą oskarżycielską przemową nieświadomie skazał siebie samego.

Odpowiedzialny, dobry i mądry władca Teb. Nie zważając na trudności, pomagał swojemu ludowi w walce z plagami. Był godny zaufania. Tebańczycy, którzy już stracili nadzieję, przychodzili do niego po pomoc: "jeśli nie tobie zaufać - to komuż. Dzisiaj więc znowu błagam cię: Pomóż! Zbawcą raz jeszcze okaż się krainy, co cię za dawne uwielbiła czyny; znowu do cichej przystani nas prowadź, jak niegdyś wiodłeś przy gwiazdach szczęśliwych."

Kolejnymi pozytywnymi cechami charakteru są odwaga, śmiałość i zdecydowanie. Edyp kierował się swoją wielką mądrością oraz sprytem, o czym świadczy rozwiązanie zagadki Sfinksa oraz ocalenie Teb. Był także troskliwy, opiekuńczy i serdeczny. Podczas pożegnania z dziećmi wyszła na jaw jego wielka miłość do nich i troska, co się z nimi stanie w przyszłości. Uparty, konsekwentny i dociekliwy. Bardzo interesowała go sprawa jego pochodzenia, z czym udał się do wyroczni. Przyjazny i życzliwy wobec ludzi, chociaż czasem w stosunku do nich bywał podejrzliwy.

Mimo tylu zalet król nie był człowiekiem idealnym. Nie dopuszczał do siebie żadnej wiadomości, że to on może być źródłem nieszczęścia wielu ludzi w Tebach. Obwiniał wszystkich dookoła, oskarżał o to, że chcą go zrzucić z tronu i objąć władzę. Bał się o swoją pozycję jako władca co potwierdzają słowa: "Kreon, ów wierny, ów stary przyjaciel, zdradą, podstępem zamierza mnie zwalić i tak podstawia tego czarodzieja, Khlgona, który zysk bystro wypatrzy, a swojej sztuce dotknięty ślepotą." Pyszny i zarozumiały myślał, że ucieknie swojemu przeznaczeniu. Świadczą o tym jego słowa do Tyrezjasza: "o jest, lecz w Tobie jej nie ma, bo ślepym na uchu, oczach i ślepym na duchu."

Niecierpliwy i łatwo wpadał w gniew. Porywczy i gwałtowny, gdy ktoś chciał mu się przeciwstawić. Działał spontanicznie i pod wpływem nagłego impulsu, nie potrafił się opanować. Morderca ojca i kazirodca. Nie dopuścił się tych grzechów świadomie, lecz morderca i tak zawsze będzie mordercą, a kazirodca - kazirodcą. Za to został dotkliwie ukarany.

Edyp jest niewątpliwie postacią tragiczną. Wobec nieubłaganych wyroków losu bohater był bezsilny. Dlatego też, gdy zapoznałam się z jego postacią, nie potrafię ocenić jego osoby jednoznacznie. Z jednej strony uważam, że człowiek władcą swojego losu, od niego zależy jakie ma życie. Jest nawet takie powiedzenie: "Każdy jest kowalem swojego losu". Jednak pomyślałam na fatum ciążącym nad bohaterem. Mając to na uwadze, inaczej spojrzałam na Edypa. Bez względu na to, jaką postawę Edyp by przyjął, czy walczyłby z losem, czy poddał się i tak przegrałby. Przed przeznaczeniem nie ma ucieczki.

K.W